dinsdag 8 juni 2010

Terug tot Twitter

Nu wist ik zo zeker dat dat geTwitter niets voor mij is. Maar ja, dan zul je toch net zien dat ik mijn grote mond niet kan houden, en na mijn verplichte 23-dingen-uitprobeerkreet vrijwillig een haiku op Twitter gooi, geïnspireerd door de absurde verkiezingscampagne. En als één schaap over de dam is...
(Hoe lang zal ik het nog volhouden, géén smart phone aan te schaffen?)

zondag 6 juni 2010

Terugblik

Er zijn veel ontwikkelingen op het internet gaande, en met sommige daarvan krijgen ook archiefdiensten te maken. Voor iedereen die bij een archief werkt is het dan ook belangrijk om een beetje op de hoogte te zijn van wat er zoal aan de gang is (voor iedereen die niet bij een archief werkt trouwens ook). Voor veel jongeren gaat het om dingen waar ze dagelijks mee te maken hebben, zodat ze het allemaal als vanzelf bijhouden, maar veel ontwikkelingen onttrekken zich aan de waarneming van ons, oudjes. De cursus 23-dingen is een heel goede manier om al die nieuwigheden te leren kennen, en ik heb het als zeer interessant & nuttig ervaren. Inmiddels gaan de ontwikkelingen vrolijk verder, en ik hoop dat deze cursus op gezette tijden vervolgd zal worden.

De opzet van de cursus vond ik erg prettig en overzichtelijk. Goed behapbare brokken informatie, met oefeningen die goed te doen zijn. Het systeem van coaches, en de gedachte dat men al doende van elkaar kan leren, is heel mooi, maar helaas bleek de praktijk niet helemaal aan te sluiten bij de intentie. Ik vind het erg spijtig dat ik de cursus vrijwel geheel in mijn vrije tijd heb moeten doen, en ik acht het niet geheel uitgesloten dat het archief me er ook nog een factuur voor zal sturen, om er helemaal een sigaar uit eigen doos van te maken.

Archief 2.0

Het internet biedt een enorme & verrassende rijkdom aan informatie en contacten. Er komen steeds meer mogelijkheden, en behalve dat mensen hogere eisen aan archiefinstellingen gaan stellen wat betreft aanwezigheid op het internet en de geboden mogelijkheden van interactiviteit, kunnen de instellingen hier ook van profiteren. Bij het publiek aanwezige kennis kan worden aangeboord, en er kunnen gemeenschapsbanden met grotere groepen mensen worden gecultiveerd.

Enige bedachtzaamheid lijkt me wel raadzaam. Het is niet verstandig, in de toepassing van nieuwe ontwikkelingen steeds vooraan te willen staan. Het zou jammer zijn, een hoop energie te steken in zaken die later een voorbijgaande rage zullen blijken te zijn geweest. Angst om voor ouderwets aangezien te worden moet geen overweging zijn. Juist doordat aan archieven een wat stoffig imago kleeft bestaat de neiging, te willen bewijzen dat we juist héél flitsend & eigentijds zijn.

Dat iets mogelijk is, betekent niet dat het ook nodig is.

Mobiele toepassingen

Mijn mobiele telefoon staat vrijwel altijd uit. Ik gebruik het ding af en toe als horloge, en héél soms om mee te telefoneren of te sms'en. Ik ben dan ook een wereldvreemde oude man. Aan een smart phone heb ik geen behoefte. Waarom zou ik mijn slimheid delegeren aan een apparaat? The smarter their phones get, the sillier the people appear to become. Ik heb de indruk dat smart phones niet veel meer zijn dan speeltjes. Maar Homo ludens zal ook van zijn archiefdienst verwachten dat die zich manifesteert op dit terrein. Ik verwacht dan ook dat we augmented reality-dingen zullen gaan aanbieden, bijvoorbeeld bij de brandgrens. Op zich zou zoiets nog wel van waarde zouden kunnen zijn ook, maar laten we wel oppassen (niet 'we' als archief, maar 'we' als samenleving) dat we ons niet kapot amuseren.

ding 20: Footnote

Ja, wat moet ik daar nu eens van vinden. Aan de ene kant is het prachtig, al die documenten die je kunt bekijken. Maar het is me niet helemaal helder hoe het allemaal geordend is. Dat gebruikers zelf documenten kunnen toevoegen en annoteren is mooi. Een Nederlandse versie (Voetnoot.nl ?) lijkt me interessant. Maar hoe zou die gevuld gaan worden? Misschien zouden archiefstukken die via scanning on demand gedigitaliseerd zijn op zo'n site algemeen beschikbaar gemaakt kunnen worden. Het lijkt me niet handig als elke archiefdienst een eigen voetnoot-site zou gaan opzetten, maar als je zoiets landelijk gaat opzetten wordt het financieel weer erg ingewikkeld. Toch het overwegen waard. Het Nationaal Archief zou het voortouw kunnen nemen, met het Plakkaat van Verlatinghe als Document nummer 1, en dan maar van alle kanten aanvullen.

zaterdag 5 juni 2010

ding 19: Genealogie 2.0

Het is heel mooi dat mensen elkaar via genealogische forums kunnen helpen. En het is nog mooier dat steeds meer genealogische gegevens via internet te vinden zijn. Dan heb ik het wel vooral over gegevens die door archiefinstellingen worden aangeboden, waarbij enige garantie van compleetheid en correctheid verwacht kan worden. Gegevens die door particulieren op het net worden gegooid zijn minder controleerbaar. Klopt het allemaal wel? Is het volledig?

Een mooie interactieve functie vind ik de foutmeld-mogelijkheid in onze eigen digitale stamboom. Het archief biedt gegevens aan, gebruikers constateren daar een fout in en melden die bij het archief. Het archief (in deze gewoonlijk geïncarneerd in de persoon van de onvolprezen heer Ball) kijkt na of het gemelde inderdaad een fout betreft, waarna zo nodig de door het archief aangeboden gegevens gecorrigeerd worden. Het enige nadeel hierbij is, dat we alleen controleren of de gegevens correct uit de bron in de database zijn gezet. Mensen melden regelmatig iets dat verkeerd in de originele akte staat, maar daar kunnen we niets mee. Het zou mooi zijn als er een commentaar-functie naast de fout-meld-functie zou bestaan. Dan zouden mensen opmerkingen kwijt kunnen die geen invoer-fouten betreffen, maar spellingsvarianten van een naam, of onregelmatigheden in de originele akten (het komt bijvoorbeeld regelmatig voor dat in overlijdensakten de namen van de ouders verkeerd staan vermeld). Het grote nadeel van zoiets is altijd dat er veel tijd gaat zitten in het redigeren van de commentaren. Want je moet natuurlijk altijd in de gaten houden of er geen onrechtmatig gebruik van wordt gemaakt.

Ik ben niet gecharmeerd van computerprogramma's die, al dan niet online, genealogische gegevens ordenen. Daar ben ik vol overtuiging vreselijk ouderwets in: gegevens orden je in je hoofd. Mensen die al hun gegevens in een computerprogramma stoppen hebben zelf vaak geen overzicht meer. Het hulpmiddel is dan geen hulpmiddel meer.

ding 18: Library Thing

Dat vind ik nou leuk. Boeken. En dan geen e-books, maar echte boeken, waar je in kunt bladeren. Ik gebruik al jaren Access voor het catalogiseren van mijn boeken, en heb geen behoefte aan een online catalogiseer-ding. Maar het is wel erg koddig om leestips te vinden bij mensen die dezelfde boeken leuk vinden als ik. Nu is de stapel boeken die naast mijn bed ligt te wachten om gelezen te worden zo hoog dat ik vóór het jaar 2067 niet om leestips verlegen zal zitten, maar het is prettig om te kunnen vaststellen dat er toch nog andere mensen zijn met goede smaak.

Maar wat een verschrikkelijk moeizaam systeem is dat Library Thing! Ik wilde even de laatste tien boeken invoeren die ik gelezen heb, maar dat kost zoveel tijd dat ik op mijn gemak een elfde boek had kunnen lezen. Voor het ene boek moet ik een hele rij bibliotheken af om het te vinden, van een ander boek vind ik een heleboel edities en is het onbegonnen werk om de editie eruit te halen die in mijn kast staat (zodat ik een verkeerde editie ingevoerd heb in LibraryThing), en later loopt die hele site weer vast bij het inladen van een titel. Daar ga ik dus verder geen tijd aan verspillen, hoe geestdriftig anderen ook over Library Thing zijn. Ik zie hier ook geen duidelijk nut voor het archief. Het zou wel mooi zijn als onze bibliotheekcatalogus in de lijst doorzoekbare catalogi zou staan, want er staan bij ons vast wel wat obscure Rotterdam-boekjes in de kast die niet makkelijk elders te vinden zijn.

Ik wil hier wel even de gelegenheid grijpen, het bijhouden van een boekenschrift aan te bevelen. Het is heel weinig werk, elk boek dat je uitgelezen hebt even te noteren. En na enige jaren (ik ben er zelf in 1982 mee begonnen) heb je een heel leuk document om af en toe in te bladeren. Felix Eijgenraam heeft een overtuigend pleidooi voor het boekenschrift geschreven: De plezierfactor. Nut en genot van het boekenschrift (1990)



ding 17: Sociale Netwerken

Hierbij kan ik zo één-twee-drie geen nut voor het archief verzinnen. Sociale netwerken gaan over het met elkaar in verbinding brengen van personen. Een archiefinstelling wordt toch wel gevonden als mensen ernaar zoeken. Zelf sta ik wel op Linked-in, al weet ik niet precies waarom, maar van al die andere Hyvesbooks houd ik me verre, want ik ben een notoire kluizenaar.

ding 16: Chat

Kinderen die elk moment dat ze niet slapen online zijn kunnen leuk chatten met hun treurige lotgenoten. Een beetje babbelen, bij voorkeur over niets. Het is interessant, uit te proberen of chatten nut kan hebben voor een archief. Het GAR is daarmee aan het experimenteren, maar de resultaten zijn tot nog toe niet bemoedigend. De vragen die via de chat gesteld worden kunnen ruwweg in twee groepen onderverdeeld worden: die welke beter via de telefoon gesteld hadden kunnen worden, en die welke beter per email gesteld hadden kunnen worden. In de eerste categorie vallen de vragen waar een kort en direct antwoord op mogelijk is. Daarbij werkt het moeten opschrijven van wat makkelijker gesproken had kunnen worden als een belemmering. In de tweede categorie vallen de lastigere vragen, waar enig uitzoekwerk nodig is voordat een antwoord gegeven kan worden. Hierbij moet uiteindelijk toch gewoon van email gebruik gemaakt worden.

Toch denk ik dat chat nuttig kan zijn. Op tijdstippen dat de studiezaal gesloten is, zou je door middel van chat toch een medewerker beschikbaar kunnen hebben voor bezoekers die op de website in de problemen raken. Deze bezoekers zouden dan de chatter kunnen aanschieten. Misschien zou dat helemaal niet gebeuren (het gebeurt tussen 9 en 5 immers ook zo goed als nooit), maar veel mensen die overdag netjes aan het werk zijn, begeven zich 's avonds op het internet. Het zou mooi zijn als die mensen zich desgewenst tot een archiefmedewerker zouden kunnen richten. Naarmate de digitale balie zich verder ontwikkelt, zal 9-tot-5-dienstverlening vermoedelijk steeds sterker als achterhaald ervaren worden. Maar ja, een virtuele avondopenstelling zou wel duur overwerk betekenen voor de archiefmedewerker, en we leven in tijden van bezuiniging.

ding 15: Twitter

Bij Twitter heb ik ernstige bedenkingen. Ik zie niet in wat er zo geweldig is aan die snelheid. Okee, het neerstorten van een vliegtuig wordt via Twitter wereldkundig gemaakt voordat het NOS-journaal het kan melden. Maar wat heb ik daaraan? Een kreet van een ooggetuige die er het fijne niet van weet heeft voor mij niet bijzonder veel waarde. Ik heb het nieuws liever iets later, uitgebreider en genuanceerder. Snelheid is tegenwoordig belangrijker dan diepgang, en dat vind ik, oude reactionair, héél zorgwekkend. Daarbij, 140 tekens is wel erg weinig. Daarmee verzandt de modale mededeler vrijwel automatisch in zinledige kreten. ik weet het wel: schrijven is schrappen, en de grootste schrijvers (Nescio, Elsschot) houden het zo kort mogelijk. Maar het formuleren van een goede korte zin kost veel meer tijd dan het uitkramen van zeven oeverloze alinea's. En er rustig de tijd voor nemen is niet de essentie van Twitter, als ik begrijp wat men bedoelt.


vrijdag 4 juni 2010

ding 13: Wiki's

Als er iets interactief is, is het wel een wiki. Ik zie twee belangrijke manieren waarop een archief hiervan gebruik kan maken. Ten eerste kan de bij de bezoekers aanwezige kennis ermee worden aangeboord. In bijvoorbeeld een Brandgrens-wiki zouden mensen hun eigen herinneringen aan het bombardement en de wederopbouw kunnen plaatsen. Het archief zou als redigerend beheerder van zo'n wiki een zekere kwaliteitsgarantie kunnen bieden. Ook bij een Popfestival-Kralingen-wiki, een ss Rotterdam-wiki of een Werken-in-de-haven-wiki zou ik me iets kunnen voorstellen.
Een tweede manier waarop wiki's van belang zouden kunnen zijn lijkt me het gemeenschapsgevoel dat ermee gepaard gaat. Mensen die eraan bijdragen gaan zich daardoor betrokken voelen bij het product, en wie weet bij de organisatie erachter.

ding 12: Tagging & Social Bookmarking

Social Bookmarking, waarbij gebruik gemaakt kan worden van door anderen aangemaakte links, lijkt me vooral nut te hebben voor hobby-toepassingen. Voor het werk gebruiken we eigenlijk een tamelijk vastomlijnde collectie links. Wat wel handig is, is een verzameling links los van de eigen browser te hebben, zodat we allemaal dezelfde, voor het studiezaalwerk relevante links in ons lijstje hebben. Ik heb een Delicious-account voor de studiezaal aangemaakt, maar de vormgeving is dermate achenebbisj dat ik ons daar nog geen gebruik van zie maken. Niettemin zou een behoorlijk vormgegeven webpagina vol links voor het studiezaalpersoneel (die zal ik dan waarschijnlijk zelf moeten maken) heel handig zijn.

ding 10: Online kantoortoepassingen

Ik vermoed dat die online kantoorprogramma's en documenten met name handig zijn voor privégebruik, en vooral wanneer meerdere mensen privé samenwerken. Voor zakelijk gebruik denk ik dat ze minder geschikt zijn. Online dreigt altijd het gevaar van onverlaten die zich wederrechtelijk van je documenten eigen maken. Bedrijven en overheidsinstellingen zullen (hopelijk) huiverig zijn, de beveiliging daartegen aan Google en dergelijke toe te vertrouwen.

ding 9: Kaartmateriaal, mashups en georefereren

Als vogelaar maak ik veel gebruik van Waarneming.nl. Dat is een database van miljoenen waarnemingen van vele duizenden gebruikers, en elke waarneming is gegeorefereerd. Dat biedt prachtige mogelijkheden. Als ik bijvoorbeeld een Brilzee-eend (Melanitta perspicillata) zou willen zien, kan ik bij recent ingevoerde waarnemingen van zo'n beest de via Google-maps aangegeven exacte locatie van die waarnemingen vinden. Dat maakt het zoeken naar zeldzaamheden die al door anderen zijn ontdekt een heel stuk makkelijker.




Voor twitchers (mensen die achter zeldzaamheden aan gaan om hun soortenlijst zo groot mogelijk te krijgen) is georeferentie dan ook een godsgeschenk. Zelf ben ik geen twitcher, maar als ik een bepaald gebied bezoek (zoals onlangs Texel) kijk ik wel vantevoren even op Waarneming.nl of op die plaats onlangs nog iets bijzonders is gezien. Want hoewel ik niet fanatiek genoeg ben om speciaal naar Texel te reizen om een Brilzee-eend te zien, wil ik die eend best aan mijn soortenlijst toevoegen als ik toevallig toch op Texel ben.

Ook voor het archief kan georeferentie van groot nut zijn. Wanneer afbeeldingen, bouwdossiers en misschien nog anderssoortige stukken aan een nauwkeurige lengte en breedte gekoppeld worden (en dat kan héél gedetailleerd, op de vierkante meter), zouden mensen met een muisklik op een kaart informatie kunnen vinden die bij die plaats hoort.

maandag 22 februari 2010

YouTube

Filmpjes embedden in een blog, het is toch niet te geloven? Eén van de grote helden van mijn jonge jaren was Gompie, en die blijkt via YouTube terug te vinden. Wat ook zo leuk is aan YouTube is dat je na afloop van zo'n filmpje suggesties krijgt aangereikt voor andere filmpjes die iets met het vorige te maken hebben. Van Gompie kom je dan ook nog bij Rikkie & Slingertje terecht.

maandag 15 februari 2010

Nieuwjaarskaart

Het is al half februari, en mijn nieuwjaarskaart stond nog immer bovenaan deze pagina. Daar heb ik nu eindelijk iets aan gedaan.

Ding 6: Flickr

Als plaatjeskijker was ik al bekend met Flickr, maar nu heb ik dan ook een eigen Flickr-pagina aangemaakt met mijn foto's. Tot nu toe waren mijn foto's alleen te zien op Waarneming.nl, waar ze ook thuishoren, want het zijn allemaal foto's van vogels, vlinders en dergelijk ongedierte. Maar misschien moet ik mijn foto's van Rotterdam ook maar op het net zetten. Er staan er nu 2 op Flickr, van een inmiddels gesloopt pand tussen de Wolstraat en de Zwaanshalskade, maar het lukt me niet, zo'n plaatje hier via de url te tonen:
http://www.flickr.com/photos/47148228@N07/4351778977/sizes/m/in/set-72157623298486941/

Althans niet via de reguliere weg. Als ik de bron van de Flickr-pagina open, kan ik het plaatje wel vinden, maar dat lijkt me niet de juiste weg (niet iedere gebruiker spreekt ouderwetse html, toch?)

vrijdag 22 januari 2010

Ding 5. Webcare, of "Had je wat over me te zeggen dan?"

Iedereen die zich een beetje in de openbaarheid beweegt, of het nu een organisatie is of een persoon, doet er waarschijnlijk verstandig aan, bij te houden wat er over hem (m/v) wordt geblogd. Mijn eigen naam levert goddank geen hits op in Google Blogsearch. Moge dat lang zo blijven.

Het lijkt me ook wel nuttig als je zo'n egofeed zou kunnen koppelen aan een zoekactie op het web, want ook van wat er buiten blogs over ons geroddeld wordt willen we natuurlijk graag op de hoogte blijven. Maar misschien zou dat alleen maar een heleboel ruis opleveren, want het zou natuurlijk hits op alle eigen web-activiteit opleveren.

dinsdag 5 januari 2010

Ding 4: RSS

Op Netvibes rondgefeedst. Wel interessant, maar ik weet niet of dit voor mij nu zo veel nut heeft. Er zijn niet veel sites waarvan ik precies wil bijhouden wat er allemaal op wordt geschreven. En niet alle sites waar mijn belangstelling naar uitgaat hebben RSS. Maar misschien moet ik er gewoon aan wennen, moet ik nog even leren, zonder zijwieltjes te feedsen, en kan ik dan niet meer zonder.

Ik wist niet hoe ik de feeds die ik op mijn Netvibes private page had gezet naar mijn public page moest verplaatsen. Uiteindelijk heb ik ze maar weer opnieuw opgezocht.

Netvibes lijkt me wat gebruikersvriendelijker dan iGoogle. Vooralsnog lukt het me althans niet, in iGoogle tabbladen aan te maken. Een voordeel van iGoogle is wel dat het fijn aansluit op Google-zoeken en Gmail.

maandag 4 januari 2010

pestvogels

Schijnbaar zijn er weer pestvogels in het land. Dat is leuk. Zo ziet een pestvogel er uit:



(foto van Jorrit Vlot)

4 januari

Het sneeuwt en ik ben begonnen aan de cursus 23 archiefdingen. Zo word ik op mijn oude dag toch nog de 21e eeuw binnengesleurd.